Khi nào chườm nóng hay chườm lạnh để giảm đau?

Cả hai nóng và lạnh có thể giúp giảm đau. Tuy nhiên, tuỳ tình trạng thương tổn và thời điểm có chỉ định sử dụng NÓNG hay LẠNH.

Những quy tắc cơ bản:

Sử dụng LẠNH trong cơn đau cấp tính hoặc sưng / viêm chấn thương mới trước 48h.( ví dụ : bong gân, chấn thương phần mềm, chấn thương thể thao, cụp lưng sau khuân nặng hay đau lưng do sai tư thế làm dãn cơ)

Sử dụng NÓNG cho các cơn đau mãn tính hoặc chấn thương sau 48h( ví dụ như: đau khuỷu tay do viêm gân, hội chứng tennis elbow, đau gót chân do viêm gân, viêm cân gan chân, viêm bao gân gập- duỗi ngón...)

1. Phương pháp sử dụng NÓNG để điều trị giảm đau

NÓNG làm thư giãn. Đó là lý do tại sao cơ bắp làm việc quá sức đáp ứng tốt nhất là dùng NÓNG. Nhiệt kích thích sự lưu thông máu, giúp thư giãn co thắt, và giúp làm dịu đau cơ bắp.

Liệu pháp NHIỆT: Cơ bắp làm việc quá sức bị đau vì một hóa chất gọi là axit lactic. Axit lactic tích tụ khi các cơ bắp được đặt dưới sự căng thẳng và thiếu oxy. Khi giảm lưu lượng máu đến khu vực bị quá tải, các axit lactic bị mắc kẹt. Đây là nguyên nhân tạo ra đau cơ đau đớn. Liệu pháp nhiệt có thể giúp phục hồi lưu lượng máu và tăng tốc độ loại bỏ các axit lactic từ các cơ bắp.

Khi sử dụng liệu pháp nhiệt

Nhiệt là tốt nhất để điều trị đau mãn tính. Đau mãn tính là đau dai dẳng hoặc tái phát.

Nhiệt làm tăng cung cấp máu. Nó kích thích việc loại bỏ các độc tố. Nó cũng làm giãm đau nhức và sự căng cứng.

Nếu bạn bị một chấn thương mãn tính( ví dụ dãn cơ đùi, cơ lưng, hội chứng tennis elbow...) nên chườm nóng TRƯỚC khi tập thể dục giúp các mô lỏng lẽo và làm thư giản vùng bị chấn thương.

Lưu ý: Áp dụng nhiệt sau khi tập thể dục có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đau hiện tại.

Các loại trị liệu nhiệt: Có 2 dạng điều trị nhiệt. Nhiệt cục bộ được áp dụng cho một khu vực cụ thể với một:

• Chai nước nóng
• Túi chườm nóng
• Nhiệt ẩm ẩm (nóng, khăn ướt)
• Vòi xịt nước nóng

Nhiệt hệ thống làm tăng nhiệt độ cơ thể của bạn bằng cách tắm nước nóng hoặc phòng tắm hơi

Lời khuyên cho việc áp dụng nhiệt:

• Bảo vệ bản thân khỏi tiếp xúc trực tiếp với các thiết bị sưởi ấm. Không dùng nhiệt quá nóng sẽ gây bỏng.
• Quấn nguồn nhiệt bên trong một chiếc khăn xếp lại để tránh bị bỏng.
• Tránh tiếp xúc kéo dài với nhiệt trị liệu toàn thân
• Không chườm nóng trong khi ngủ
• Không chườm nóng quá 20 phút

2. PHƯƠNG PHÁP CHƯỜM LẠNH cho Giảm đau

Nói chung, nước đá được sử dụng để giúp vết thương lành. Khi cơ thể bạn bị tổn thương, các mô bị tổn thương trở nên sưng tấy. Điều này có thể gây đau, sưng, hoặc đỏ. 

Phương thức hoạt động:

ĐÁ LẠNH làm tê chấn thương. LẠNH làm co mạch máu và làm giảm lưu lượng máu. Điều này có thể làm giảm sự tích tụ chất dịch viêm trong khu vực bị ảnh hưởng.

CHƯỜM LẠNH được cho là hỗ trợ trong việc kiểm soát tình trạng viêm và sưng. Nó làm giảm đau, nhưng không điều trị các nguyên nhân cơ bản.

Áp dụng Liệu pháp LẠNH trong các trường hợp:

LẠNH là tốt nhất cho cơn đau cấp tính do tổn thương mô (viêm cấp tính). CHƯỜM ĐÁ được sử dụng khi chấn thương cấp tính( trước 48 tiếng), đỏ, sưng, hoặc nhạy cảm: ví dụ bong gân cổ chân, chườm đá 48h đầu, giúp giảm sưng và giảm đau.

Điều trị bằng CHƯỜM LẠNH cũng có thể giúp làm giảm bất kỳ tình trạng viêm hoặc đau xảy ra sau khi tập thể dục; nên chườm lạnh sau khi tập thể dục.

Điều trị Chườm lạnh có thể đôi khi cũng giúp giảm đau, giảm viêm trong chấn thương mãn tính, ví dụ như : làm việc quá nhiều lập đi lập lại gây ra viêm mãn tính, hay chơi thể thao chuyên nghiệp. Lưu ý : không Chườm lạnh trước khi Vận động thể thao.

Các loại Liệu pháp LẠNH: Lạnh chỉ nên được áp dụng khu trú không làm toàn thân và không bao giờ được sử dụng trong hơn 20 phút tại một thời điểm. Bạn có thể chườm lạnh bằng sử dụng:

• một túi nước đá
• một khăn ẩm đã được đặt trong tủ lạnh khoảng 15 phút
• một gói gel lạnh
• một túi rau quả đông lạnh

Lời khuyên cho chườm lạnh: 

• Có thể chườm lạnh ngay sau khi chấn thương hoặc căng thẳng, tập thể dục cường độ cao.
• Không chườm trực tiếp cục nước đá mà quấn qua một cái khăn để chườm
• Không chườm chỗ sưng đau liên tục, nên nghĩ giữa các thời điểm chườm lạnh
• Không sử dụng nước đá ở các khu vực có vấn đề lưu thông máu kém
• Không bao giờ sử dụng nước đá trong hơn 20 phút tại một thời điểm.
• Sử dụng quá lạnh có thể gây tổn thương mô.

Ps: Đau lưng cấp do dãn cơ( cụp lưng): nên chườm lạnh trong 48-72 giờ đầu, sau đó có thể luân phiên chườm lạnh hoặc nóng.

Bệnh đau khuỷu mãn tính do Viêm gân hoặc hội chứng Tennis elbow, nên chườm nóng trước khi tập luyện, giúp tăng lưu thông máu, dãn gân cơ. Không chườm nóng sau tập luyện vì sẽ gây đau nhức nhiều hơn. Sau khi tập luyện thể thao nên chườm đá giúp giảm sưng, giảm đau.

Bác sĩ Nguyễn Xuân Anh
Phòng khám Chấn Thương Chỉnh Hình Mỹ Quốc